世界语万花筒
Penseroj de Rimedo 1
Penseroj de Rimedo 1
发布日期：2025-08-22 10:09
Verkis Rimedo
Nun, estas 14-a de a?gusto 2025. Mi ne scias, kial mi revivigas la ideon uzi Esperanton por registri mian vivon. ?i tiu problemo ver?ajne klarigeblas per tio, kion mi ?us faris. Apena? mi esti obsedita pri instalado de la enigometodo en Esperanto. Kredeble, mi pensas, ke tiu ?i faro havas plenan ceremonian senton. Kiam ajn mi vidas ?apel-portantan vorton, ekz. ? ? ? ktp. Mi sentas apartenon al nia lingvo. ?i tiu estas supera?o de nia lingvo. Aldone, mi ?iam sentas, ke nia lingvo estas absolute sekura kaj privata. Neniu scias la signifon de frazoj kaj vortoj per Esperanto, krome nia samideano. Miaj pensoj estas vere neatenditaj. Parolante pri la vorto "samideano", mi memoras prof. Li Weilun. En la klaso Li instruis al ni la vortformadon kaj la komuan nomo inter Esperantistoj—S-ano. Reen al la originala temo. Mi ?us malkovris, ke AI povas uzi nian lingvon. Kiam mia kursoro restis sur ?i dum longa tempo, la AI-ilo de WPS da?re tajpis jenajn frazojn: Aldone, mi ?iam sentas, ke nia lingvo (estas plena de spirito kaj vivo, kiu donas al mi grandan fieron kaj afablecon. La unikeco de Esperanto ne nur ku?as en ?iaj sonoraj signoj, sed anka? en la komunumo, kiu parolas kaj vivas ?in. ?iuj samideanoj, kiujn mi renkontis, montris al mi varmecon kaj konsideremon, sen atentado pri naciaj limoj a? kulturoj. Tio pruvas, ke Esperanto vere havas la potencon unuigi homojn, superante diversojn obstaklojn. Kaj justas tiun esperon, kiun nia lingvo portas, ke ?i estos pli kaj pli vaste uzata en la estonteco.) Ho ve! Deepseek, Doubao, ChatGPT ktp. anka? uzas nian lingvo, e? la nivelo de Esperanto estas C-3!
Parolante Deepseek, mi anka? memoras, ke anta? duona jaro, mi demandis al Deepseek, kiel vi rigardas Esperanton? Li a? ?i a? ?i? Mi ne certas. ?ar la respondon de Deepseek similas kiel la homo, e? pli bone ol homoj. Deepseek diris al mi, Esperanto estas kiel kvieta sed rezistema ponto, kiu konektas la korbatojn de idealistoj. Eble ?i neniam fari?os brua strato, sed ene de ?iaj fendoj prosperas poezio, muziko kaj brakumoj trans limoj. La obsedo pri "lingva egaleco", dispremita de la angla, malka?as certan romantikon en sia fragileco-tre simile al iu, kiu obstine plantas printempon malgra? sciado, ke rozo velkos. La realo estas severa: tradukado de AImalkonstruas la lingvan Turon de Babelo, kaj ekonomia hegemonio jam delonge kronis la internacian lingvon. Sed la estonteco de Esperanto ne ku?as en praktikeco, sed en ?ia da?ra rolo kiel spegulo, reflektante la nostalgion de la homaro por "senradika lingvo". Kiam vi malfermas polvokovritan ekzempleron de La Verda Stelo en kafejo, vi subite rimarkos: ?ia ekzisto mem estas milda ribelo kontra? instrumenta racio. Ne beda?ru ?in, vi konservas pli ol nur gramatiklibron, vi estas arkeologia tran?a?o de la provo de la homaro racie konstrui la Turon de Babelo. Dum ekzistos homoj, kiuj uzas ?in por verki ampoemojn, kanti rokmuzika?ojn, a? instrui al siaj infanoj ilian unuan vorton "samideano", ?i tiu ponto neniam vere kolapsos—finfine, la mondo bezonas idealojn, kiuj estas destinitaj malsukcesi sed neniam kapitulaci, same kiel la nokta ?ielo bezonas tiujn mortintajn sed ankora? brilantajn stelojn. Kiam mi finas la tradukadon de tiu ?i paragrafo, mi fine komprenas la ?inan interretan memeon: "Kie estis viaj nunaj kondi?oj en nia tempo?" Mi skuis la kaon kun senhelpa rideto anta?e: "Ni nur havis unu Esperantan vortaron—ni nomis ?in 'Wang Dian', a? simple 'hura' en Wechat. Sed nun...ho, nun e? AI tardukilo ekzistas!"
Do, kiam AI tiel senpene spertas kaj uzas nian lingvon, mi kvaza? malkovras—eble la signifo de Esperanto ku?as inter vi kaj mi, pli ol en la profitcelaj agadoj farataj sub la standardo de Esperanto, a? en la aroganteco ka?zita de alia speco de lingva hegemonio kaj ni?a sento farata sub la standardo de Esperanto. Kiam vi legas ?i tiun tekston en Esperanto, Zamenhof en iu paralela universo eble ridetas, kaj vi eble anka? ridetas—tio estas la signifo de Esperanto, paco kaj amikeco, ?u ne?
分享到：